Główny Urząd Miar Europejskie Partnerstwo w dziedzinie Metrologii - "Partnerstwo" - Partnerstwo -

Podstawy prawne Partnerstwa

European Partnership on Metrology – Europejskie Partnerstwo w Dziedzinie Metrologii – zostało ustanowione na mocy Decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2084 z dnia 24 listopada 2021 r. w sprawie uczestnictwa Unii w Europejskim Partnerstwie w dziedzinie Metrologii podjętym wspólnie przez kilka państw członkowskich (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 427, 30 listopada 2021 r.). Jest jedynym partnerstwem zinstytucjonalizowanym, utworzonym na mocy Art. 185 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Partnerstwo jest kolejnym, po EMRP i EMPIR, wieloletnim programem umożliwiającym prowadzenie wspólnych projektów badawczych w dziedzinie metrologii, współfinansowanym przez Unię Europejską. Polska przystąpiła do Partnerstwa podpisując:

• Annex III Art. 185 letter of commitment – Commitment to the European Partnership on Metrology – zobowiązanie do wniesienia wkładu własnego do Partnerstwa, podpisane 6 grudnia 2021 r. przez Panią Olgę Semeniuk, Sekretarza stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii
• Annex IV Art. 185 Liability letter from Delegate — Declaration of Liability and Programme Implementation Cost Sharing in the scope of the European Partnership on Metrology under Art. 185 of the European Treaty – deklaracja odpowiedzialności i podziału kosztów realizacji programu, podpisana 30 listopada 2021 r. przez Pana Jacka Semaniaka, Prezesa Głównego Urzędu Miar

Ostatnim, bardzo ważnym dokumentem, niezbędnym do formalnego i pełnego uruchomienia programu, jest ramowa umowa finansowa - Financial Framework Partnership Agreement - podpisana 31.03.2022 r. przez Petera Drölla (dyrektora Dyrekcji E, ds. Dobrobytu, w Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej Badania Naukowe i Innowacje), Jörna Stengera (przewodniczącego EURAMET) oraz Maguelonne Chambon (przewodniczącą Komitetu Partnerstwa, wiceprzewodniczącą EURAMET).

Horyzont Europa a Partnerstwo

Partnerstwo mogło powstać dzięki wprowadzeniu w życie następcy europejskiego programu Horyzont 2020, czyli Horyzontu Europa. W Horyzoncie Europa wydzielone zostały 3 filary:

Filar I – Doskonała baza naukowa

Filar II – Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa

Filar III – Innowacyjna Europa.

Partnerstwo w dziedzinie metrologii wpisuje się w Filar II, w którym wyodrębnionych zostało 6 klastrów:

1. Zdrowie;
2. Kultura, kreatywność i społeczeństwo integracyjne;
3. Bezpieczeństwo cywilne na rzecz społeczeństwa;
4. Technologie cyfrowe, przemysł i przestrzeń kosmiczna;
5. Klimat, energetyka i mobilność;
6. Żywność, biogospodarka, zasoby naturalne, rolnictwo i środowisko.

Podstawowe obszary projektów realizowanych w ramach Partnerstwa przypisane są do klastra 4., jednak odpowiednie i równie ważne są obszary z klastrów 1., 3., 5. oraz 6.

Cel Partnerstwa

Partnerstwo ma na celu stworzenie do 2030 r. zrównoważonego i skutecznego systemu metrologii na szczeblu europejskim, zapewniającego Europie światowej klasy system metrologiczny, który:

• dostarcza rozwiązania metrologiczne, metody pomiarowe, podstawowe wartości odniesienia, oferując dopasowane do potrzeb rozwiązania, wspierające i stymulujące europejskie innowacje oraz odpowiadające na wyzwania społeczne;
• wspiera i umożliwia skuteczne opracowywanie i wdrażanie regulacji i norm, które stanowią podstawę polityki publicznej podejmującej wyzwania społeczne.

Projekty realizowane w ramach Partnerstwa mają wspierać m.in. działania wpisujące się w Europejski Zielony Ład, działania umożliwiające cyfrową transformację, czy też działania wspomagające diagnostykę w medycynie. Uwzględnione zostały również wyzwania, jakie stoją przed metrologią w zakresie działań na potrzeby związane z normalizacją i regulacjami.

Dużą rolę mają odgrywać również działania na rzecz budowania potencjału metrologicznego instytucji mniej zaawansowanych zarówno w sensie ogólnym, jak i w poszczególnych dziedzinach. Jednym z celów jest wyrównywanie szans i umożliwienie wszystkim partnerom udziału w dużych projektach realizowanych w ramach całego programu.

Struktura i finanse Partnerstwa

Partnerstwo tworzą Krajowe Instytucje Metrologiczne i Instytucje Desygnowane państw wymienionych w Decyzji oraz państw stowarzyszonych z programem Horyzont Europa.

Członkami konsorcjów realizujących poszczególne projekty są Krajowe Instytucje Metrologiczne, Instytucje Desygnowane, ale również uczelnie, instytuty naukowe, przemysł itp.

W ramach programu Horyzont Europa, a tym samym w ramach Partnerstwa wyszczególnia się kilka typów partnerów:

• beneficjenci (finansowani lub niefinansowani) – podmioty prawne z państw członkowskich UE oraz państw stowarzyszonych z programem Horyzont Europa;
• partnerzy stowarzyszeni – podmioty prawne z państw niebędących członkami UE ani niestowarzyszonych z programem Horyzont Europa;
• podmioty powiązane – podmioty pochodzące z państw członkowskich UE albo stowarzyszonych z programem Horyzont Europa, mające określone wcześniej powiązanie z jednym z beneficjentów;
• inni uczestnicy projektu – inni współpracownicy i interesariusze.

Dofinansowanie unijne otrzymują wyłącznie beneficjenci oraz, poprzez beneficjentów (jeśli jest to beneficjent finansowany), podmioty powiązane. Brak finansowania beneficjenta wynika wyłącznie z jego decyzji.

Beneficjentami wewnętrznymi są Krajowe Instytucje Metrologiczne i Instytucje Desygnowane. Beneficjentami zewnętrznymi są wszystkie inne podmioty.

Budżet całego programu wynosi ponad 600 M€ (min. 636 M€), z czego 300 M€ stanowi finansowanie z Unii Europejskiej.

W trakcie trwania całego programu Partnerstwo w dziedzinie Metrologii fundusze pochodzące z Unii Europejskiej wykorzystane zostaną dla beneficjentów na współfinansowanie projektów, w proporcji: 200 M€ dla beneficjentów wewnętrznych i 100 M€ dla beneficjentów zewnętrznych.

Wkładem finansowym Unii Europejskiej zarządza EURAMET, a sam Program zarządzany jest przez Komitet Partnerstwa, Grupę Sterującą i Sekretariat EURAMET przy pomocy specjalnie do tego celu utworzonego działu wsparcia – Management Support Unit (MSU). W Komitecie Partnerstwa każdy kraj członkowski programu ma swojego reprezentanta. Grupę Sterującą tworzy zespół 15 osób, wybranych przez Komisję Europejską, EURAMET i Komitet Partnerstwa.

Proces wyboru projektów

W ramach Partnerstwa, przewidzianego na lata 2021–2027, w każdym roku ogłaszane są tzw. wezwania do zgłaszania propozycji tematów badawczych, spośród których wyłaniane są później, w drodze konkursowej, projekty do realizacji. Na obecnym etapie planowane są następujące obszary tematyczne:

• Zielony Ład
• Cyfrowa Transformacja
• Zdrowie
• Przemysł
• Zintegrowana Europejska Metrologia
• Badania Fundamentalne
• Zagadnienia Prenormatywne
• Budowanie Potencjału Metrologicznego

Proces wyboru projektów do realizacji jest dwuetapowy. W pierwszym etapie, ogłaszanym każdego roku w styczniu i trwającym ok. 6 tygodni, każdy zainteresowany podmiot może zgłosić potencjalny temat wynikający z potrzeb, wyzwań czy problemów związanych z pomiarami. Po zakończeniu pierwszego etapu następuje przegląd zgłoszonych tematów i ich ocena dokonywana przez członków Podkomitetu ds. Badań i Podkomitetu ds. Budowania Potencjału. Ostateczną listę wybranych tematów zatwierdza Komitet Partnerstwa. Pod koniec czerwca ogłaszane jest otwarcie drugiego etapu wezwania. Na tym etapie tworzą się przyszłe konsorcja i opracowywana jest pełna dokumentacja przyszłego projektu, zarówno techniczna, jak i finansowa. Po zakończeniu drugiego etapu złożone dokumentacje projektowe oceniane są przez grono niezależnych ekspertów, organizowana jest Konferencja Przeglądowa, w trakcie której koordynatorzy przyszłych projektów prezentują je i odpowiadają na ewentualne pytania ekspertów. W efekcie powstaje lista z uszeregowaniem projektów w poszczególnych obszarach od najwyżej ocenionych. Komitet Partnerstwa na swoim jesiennym spotkaniu podejmuje ostateczną decyzję, ile projektów z każdego obszaru będzie realizowanych („where to draw the lines”), z uwzględnieniem dostępnego na dany rok budżetu i jak najlepszego jego wykorzystania. Ostateczna lista, po uzyskaniu pozytywnej opinii Komisji Etyki, podawana jest do publicznej wiadomości w pierwszej dekadzie stycznia. Projekty, po fazie uzgodnień związanych z podpisaniem umów, rozpoczynają się zwykle między majem a wrześniem i trwają 36 miesięcy.

Informacje

Informacje o EURAMET i o Partnerstwie dostępne są na stronie:

https://www.euramet.org/

http://www.metpart.eu/

W przypadku szczegółowych pytań można kontaktować się bezpośrednio z pracownikami MSU (EURAMET):

part.msu@euramet.org

lub w GUM:

joanna.przybylska@gum.gov.pl

Bliższe informacje na temat projektów realizowanych w ramach Partnerstwa dostępne są na stronie EURAMET:

https://www.euramet.org/research-innovation/metrology-partnership/metrology-partnership-calls-and-projects